Bilim İnsanları Mavi Bir Gezegen Keşfetti

Bilim İnsanları Mavi Bir Gezegen Keşfetti

Astronomlar ilk kez, başka bir yıldız sistemindeki uzak bir gezegenin gerçek renginin Dünya'nın uzaydan göründüğü gibi gök mavisi olduğunu keşfetti.

Araştırmacılar Hubble Uzay Teleskopu'nu kullanarak, yaklaşık 63 ışık yılı uzaklıktaki sönük bir yıldızın yörüngesinde dönmekte olan ve resmi ismiyle HD 189733b olarak bilinen gezegenin yaydığı görünebilir ışığın spektrumunu analiz etti. Güneş sistemi dışındaki yüzlerce gezegen arasında en yakın ve üzerine en çok araştırma yapılmış gezegenlerden biri olan bu engin mavi dünya, alev sıcaklığında rüzgarların süpürdüğü, sürekli olarak erimiş cam yağan puslu bir seraya benzetiliyor.

Bilim insanları yapılan analizde, yıldız ve gezegenden birlikte gelen sonrasında ise gezegen yıldızın arkasına geçtiğinde yalnızca yıldızdan gelen görünür ışığı ölçmek için Hubble Teleskopu'nun görüntüleme spektografını kullandı. Araştırmacılar gezegenin ışığını ayırabilmek için hem gezegen hem yıldızdan birlikte gelen ışıkla yapılan ölçümden yalnızca yıldızdan gelen ışıkla yapılan ölçümü çıkardı.

Yapılan çıkarma işlemi sonucu bulunan ve gezegenden yansıyan ışığı veren aradaki bu kayıp ışığın görünür mavi ışığa denk düşen dalga boyuna sahip olduğu görüldü. Astronomlar bulgularını Astrophysical Journal Letters isimli astrofizik yayınının Ağustos sayısında yayınlayacak.

Çalışmayı yürüten Oxford Üniversitesi'nden astrofizikçi Tom Evans, "Rengi belirlemeyi başardık," dedi. Evans, dalga boyunun bilinmesiyle gezegenin çıplak gözle bakılabilseydi hangi renkte görüneceğini belirleyebildiklerini ifade etti.

Kırmızı ve yeşil dalga boylarını mavi dalga boylarına göre daha fazla soğuran okyanuslar nedeniyle Dünyamız da uzaydan bakıldığında mavi görünüyor. Diğer taraftan güneşten gelen bazı mavi dalga boyları da, atmosferdeki oksijen ve nitrojen molekülleri tarafından seçimli olarak dağıtılıyor. Mars ise yüzeyindeki mavi yeşil dalga boylarını soğurarak kırmızı dalga boylarını yansıtan demir oksit nedeniyle göze kırmızı görünür.

Ancak HD 189733b isimli gezegenin mavi rengi yalnızca aşırı sıcak atmosferindeki karşılıklı ışık etkileşiminden kaynaklanıyor. Bilim insanları daha önceki ölçümlere dayanarak gezegenin tuhaf atmosferinin, saatte neredeyse 6450 kilometre hızla esen rüzgarlarla yükseklere taşınarak bulutlar oluşturan, deniz kumuyla aynı bileşime sahip silikat taneleriyle bezeli olduğuna inanıyor.

Sıcaklığın bin santigrat derecelere ulaştığı bir atmosferde bu silikat taneleri eriyerek camdan "yağmur damlaları" oluşturuyor. Bilim adamları ise bu camdan yağmur damlalarının mavi ışığı kırmızı ışığa göre daha fazla yansıttığını belirtiyor. Sonuç olarak da, yansıyan ışık nedeniyle gök cismi mavi görünüyor. Ancak gerçek rengi mevcut teleskoplarla direkt olarak izlenmek için oldukça uzak.

Çalışmayı yürüten astrofizikçi Evans, "Gerçekten ölçebileceğimiz şeylerin sınırını zorluyoruz," dedi.